عکاسی فیلم هیچ‌گاه نمی‌میرد/ سینما و تئاتر هنر فردی نیست

کارگاه «آشنایی با عکاسی در فیلم و سینما» توسط امیرعابدی، عکاس شناخته شده سینما در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، امیر عابدی در ابتدای این کارگاه گفت: در سینمای ایران حضور در سمت‌های مختلفی را تجربه کردم تا بدانم زمانی که می‌خواهم در یک فیلم سینمایی کار کنم به دلیلی روابط مختلفی که میان صنوف وجود دارد، باید چگونه عمل کنم. به عنوان مثال یک برنامه ریز زمانی موفق است که بداند هر گروه کاری باید در چه ساعتی در صحنه حضور پیدا کند.

وی ادامه داد:  من در دوره تجربه اندوزی تلاش کردم حرفه‌‌های مختلفی را در سینما بیاموزم و تجربه کنم و به دیگران هم توصیه می‌کنم که ابتدا عکاسی را با فیلم‌های کوتاه  تجربه کنند تا روابطی که میان گروه‌های مختلف وجود دارد را یاد بگیرند.

کار در سینما طاقت فرسا است

عکاس فیلم «شب یلدا» افزود: فعالیت در سینما کاری طاقت فرساست و ممکن است مراحل فیلمبرداری برخی از پلان‌ها بارها تکرار شود. برخی فکر می‌کنند عکاسی فیلم کار ساده‌ای است. عده‌ای نیز تصور می‌کنند که ما فقط قاب فیلمبردار را لحاظ می‌کنیم، در صورتی که همیشه اینطور نیست. در بسیاری از مواقع، عکاس زاویه مورد نیاز خود را از قبل انتخاب می‌کند. در واقع شیوه ثبت بسیاری از عکس‌ها را در هنگام خواندن فیلمنامه در ذهن خود مرور می‌کنم.برخی  از همکاران ما در حوزه عکاسی فیلم با فیلمنامه آثاری که در آن حضور پیدا می‌کنند آشنایی ندارند و این مسئله به هیچ وجه مورد قبول نیست. زمانی که فیلمنامه را می‌خوانید، کاراکترها را آنالیز کرده و به ایده‌هایی جدیدی می‌رسید.

شخصیت منفی نیاز به لنز واید دارد

عابدی با بیان اینکه گاهی پیش آمده که یک کارگردان از قاب‌های من تاثیر گرفته است، افزود:مثلا می توان‌برای گرفتن کلوز آپ از شخصیت منفی با لنز واید و برای شخصیت مثبت از لنز تله استفاده کرد و این مسئله به دلیل تاثیرات روانشناسی موجود در لنزها است. این موارد زمانی کاربرد خواهد داشت که فیلمنامه اثر را به خوبی مطالعه کنید. جز وظایف  یک پروژه است که با عکاس کاملا همراهی کند .

وی ادامه داد:  ارتباطاتی که بین عوامل وجود دارد مانند چرخ دنده به صورت ارگانیک  عمل می‌کند ،سینما و تئاتر به هیچ عنوان هنر فردی نیست. برقراری تعامل و روابط عمومی بالا بخشی از وظیفه یک عکاس است است. بازیگر مقابل دوربین پارتنر یک عکاس به شمار می‌رود و باید بتوان با او تعامل مناسبی داشت.

عکاس « قرمز» در ادامه این نشست گفت: سالها پیش یک دوره یکساله  کلاس بازیگری گذراندم تنها برای اینکه بدانم یک بازیگر چگونه رفتار می‌کند و چگونه حسش به صورت فیزیکی یا میمیک صورت به شکل بیرونی بروز می کند . در بازیگری رویکردهای متفاوت وجود دارد  عده ای کاملا حسی بازی می کنند و برخی مبتنی بر تکنیک برخورد عکاس در یک پروژه باید با هر کدام از اینها متفاوت باشد .

عابدی با بیان اینکه در گذشته عکاسی با نگاتیو صورت می‌گرفت و به همین دلیل با دشواری‌های بیشتری همراه بود، ادامه داد: به دلیل وجود نگاتیو، در آن زمان من با دقت بیشتری به رصد کردن شرایط برای تهیه عکس ها می‌پرداختم. به صورت اصولی در همه فیلم‌ها، تمرین نهایی وجود دارد که باید همه چیز از جمله گریم و لباس مانند اجرای نهایی باشد و در این شرایط می‌توان بخش زیادی از عکس ها را در تمرین تهیه کرد. یادگرفتن سینما از صفر تا صد و شناخت کامل پروسه تولید بسیار مهم است . یادگیری این موارد در طول دوران کاری برای من بسیار مفید بوده و خصوصا حضور در کلاس بازیگری تاثیر زیادی در زندگی حرفه‌ای من داشته است.

یکی از وظایف عکاس کنجکاو کردن مخاطب است

عابدی خاطرنشان کرد:  یکی از وظایف عکاس فیلم، وسوسه کردن و ایجاد کنجکاوی در مخاطبان است. مثلا در فیلم «ساکن طبقه وسط» شهاب حسینی ۳۸ نقش متفاوت را برعهده داشت که عکس‌های مربوط به آن شخصیت‌ها می‌توانست تبلیغات مثبت فراوانی را باعث شود. در صورتی که تنها به استفاده یک عکس از آن فیلم به عنوان تبلیغ در سطح شهر بسنده  شد.

عکاس فیلم «آلزایمر» افزود: برخی عقیده دارند عکاسی فیلم دیگر مرده است و این باور اشتباه است.. یادم می آید در اواسط دهه هشتاد برای اولین بار در فیلم «مزرعه پدری» از دوربین دیجیتال استفاده کردم که برایم ریسک بزرگی به شمار می‌رفت.

وی ادامه داد:  باید  توجه داشت همه زوایایی که عکاس تدارک می‌بیند، عیناً مشابه فیلم نیست. به علاوه که او بخش مربوط به پشت صحنه را هم پوشش می‌دهد. افزون بر این، خلاقیت در حیطه عکاسی نقشی بسیار مهم برعهده دارد. به این دلایل است که اعتقاد دارم عکاسی فیلم هیچ‌گاه نمی‌میرد.

اکبر عالمی دریای دانش بود

وی افزود:  دلیل اهمیت خواندن فیلمنامه برای من این است که از کلیت فیلم و کاراکترها به تحلیل برسم و متوجه شوم برای هر کدام به چه میزان تمرکز نیاز دارم. ضمن اینکه زمانی که فیلمنامه‌ای را مطالعه می‌کنم، متوجه می‌شوم کدام قسمت‌ها نیاز به عکس دارد.

عابدی با یادی از اکبر عالمی بیان داشت: او در این زمینه دریای دانش بود و همواره از او می‌آموختم. متاسفانه او را در دوران کرونا از دست دادیم. اگر امروز عالمی در جمع ما حاضر بود من بسیار از دانش او استفاده میکردم.

وی با اشاره به اهنیت نگاه تهیه کننده‌ها، خاطرنشان کرد: برای اینکه متوجه میزان حرفه ای بودن یک تهیه کننده شویم کافی است ببینم عکاس انتخاب شده برای یک فیلم چه میزان حرفه ای و با تجربه است  چرا که این انتخاب نشان دهنده این امر است که تهیه کننده چه میزان به فکر تبلیغات اکران است

ماندن در سینما اهمیت دارد

وی درباره چگونگی ورود به سینما نیز گفت: ورود پیدا کردن به سینما چندان دشوار نیست، بلکه باقی ماندن در این فضا است که اهمیت دارد. بارها افرادی را به پروژه‌های مختلفی معرفی کرده‌ام، چراکه دارای توانمندی و استعدادی ویژه بودند. اما اکثرا نتوانستند بیش از حضور در یک پروژه را تجربه کنند. بسیاری در شرایط کاری نمی‌توانند موفق عمل کنند. مسیر من چنین بوده است که ابتدا به دنبال آموختن سینما بودم و سپس حضور در فیلم کوتاه و پروژه‌های مختلف این عرصه را تجربه کردم. این فرآیند سه سال به طول انجامید. امروزه یا یک موبایل هم می‌توان فیلم ساخت در صورتی که فیلمسازی وعکاسی با نگاتیو بسیار دشوار بود. جوان‌ترها چندان دنبال تجربه‌های تازه نیستند در صورتی که فردی همچون علیرضا داوودنژاد فیلم «روغن مار» را با یک گوشی آیفون فیلمبرداری کرد.

وی ادامه داد: عکاس خوب فیلم باید علاوه بر داشتن اطلاعات کافی در زمینه عکاسی، مدیوم سینما و اجزای آن را نیز به خوبی بشناسد. من هنوز هم در آموزشگاه‌های سینمایی دوره‌هایی را برای افرادی برگزار می‌کنم که در رشته بازیگری و کارگردانی تحصیل کرده‌اند و دوره‌های مختلف آن را گذرانده‌اند. در این کلاس‌ها درباره ارتباط میان بازیگری با دیگر حوزه‌ها و خصوصا عکاسی صحبت می‌کنم. در گذشته بازیگران پیش از بستن قرارداد نام عکاس را جویا می‌شدند و این مسئله برای آن‌ها اهمیت زیادی داشت زیرا عکس‌ها بسیار دیده می‌شدند. البته امروزه عکس فیلم اهمیت بیشتری به لحاظ میزان دیده شدن  پیدا کرده زیرا محیط ارائه آن بسیار گسترده‌تر شده است.

خلاقیت بزرگترین عنصر یک عکاس است

عابدی درباره شاخص‌های یک عکس خوب گفت: اکسپوز درست اولین مسئله است و نورسنجی نیز باید به درستی صورت بگیرد و این مسئله الفبا برای هنر عکاسی است. نکته بعدی کمپوزیسیون یا کاربندی مناسب است و بعدی مجموعه‌ای از اکت بازیگر، نورپرداژی، صحنه آرایی وشکار آن یک لحظه است که باعث ماندگار شدن یک عکس می‌شود.

وی ادامه داد:  مجموعه‌ای از عناصر زیبایی شناسانه باعث ساخته شدن یک عکس خوب می‌شود. ضمن اینکه نورپردازی در عکاسی فیلم، توسط نورپرداز پروژه انجام می‌شود و به همین علت فرآیند عکس‌برداری چندان وقت گیر نیست.

این هنرمند بیان داشت: بزگترین عنصری که هر عکاس می‌تواند در کار خود به آن متکی باشد، بهره‌گیری از خلاقیت است. عکاس رایگان و ارزان یکی از معضلات این حرفه است. میانگین تعداد عکس‌ها در گذشته ۴۰ حلقه سی و شش تایی بود در صورتی که امروز بسیاری از عکاسان برای هر جلسه از فیلم  تعداد زیادی عکس تهیه می‌کنند. در ابتدای ورود فناوری دیجیتال به سینما، نسبت به آن اعتماد کافی وجود نداشت و به همین دلیل من هم به صورت دیجیتال و هم نگاتیو عکس‌هایی را تهیه می‌کردم. متاسفانه امروزه بر روی عکس ویرایش بسیار زیادی انجام می‌شود و حتی اندازه قاب را تغییر می‌دهند که اتفاقی بسیار غیر حرفه‌ای است.

لینک کوتاه : https://irssp.ir/n/14